زغالسنگ چیست ؟

زغال سنگ نوعی کانی سیاه رنگ یا به عقیده برخی زمین شناسان  نوعی سنگ رسوبی قابل احتراق است چون بخش عمده زغالسنگ را مواد کربنی تشکیل داده اند و از دیگر عناصر تشکیل دهنده زغال سنگ می توان به هیدروژن ،  اکسیژن و گوگرد اشاره کرد

در تعریفی کاملتر زغال‌سنگ کانی پر انرژی است ،  که از بقایای درختان ، بوته‌ها و سایر گیاهان زندهٔ  که میلیون‌ها سال پیش وجود داشتند و رشد و نمو این گیاهان در دوره‌هایی که آب و هوای زمین ملایم و مرطوب بود ، انجام گرفت. زغال‌سنگ، یک سنگ رسوبی است و به زغال‌سنگ ابتدایی که پوک و سبک وزن و توخالی و همچنین مواد فرار زیادی دارد تورب می‌گویند تورب نامرغوبترین نوع زغال‌سنگ است قسمت زیاد این ذخایر تقریباً ۲۵۰ میلیون سال پیش بوجود آمده اند . و بعد از آن اوضاع برای رشد سرخس‌های دانه‌دار گرمسیری بسیار عظیم و بزرگ و درختان بدون گل غول پیکر، در باتلاق‌های وسیع فراهم شد . این گیاهان بعد از خشک شدن و پایان عمر و در کل بعد از ، از بین رفتن به داخل باتلاق‌ها می‌افتادند و بر اثر خروج اکسیژن ، فساد بی‌هوازی تسریع می‌شد . درختان و بوته ها به ماده‌ای لجن مانند، به نام پیت (Peat) تبدیل میشدند . پیت در زیر فشار خشک و سخت شده و به زغال‌سنگ پیت (لنیت یا لیگنیت، که به زغال‌سنگ قهوه‌ای نیز موسوم است) تبدیل میشده  و بعد ها فشار بیشتر و گذشت زمان ،  زغال‌سنگ قیردار را به وجود آورده است، که هر ۶ متر ضخامت رسوب گیاهان نخستین به ۰٫۳ متر زغال‌سنگ تبدیل شده بود که به آن بیتومین می‌گویند و در نهایت سخت‌ترین و مرغوب‌ترین نوع زغال‌سنگ،یعنی آنتراسیت (Anthracite) را به وجود آمده است . و زغالسنگ از مهم ترین سوخت های فسیلی است که معمولا در بخش هایی از زمین که به نام بستر زغال سنگ شناخته شده اند ایجاد می شود.

ذغالسنگ بسته به نوع گیاه و پوشش گیاهی ، میزان تجزیه و شرایط محیط محصولی یا زغالسنگی که تولید می شود یکسان نبوده و از طیف گسترده ای برخوردارمی باشد . این زغالسنگ ها می تواند شامل اسید هیومیک ، پیت ، لیگناتیک (زغال قهوه ای ) ساب بیتمنوس ، بیتومنوس و زغال سنگ آنتراسیت ( نیمه آنتراسیت ،آنتراسیت مافوق آنتراسیت ) و گرافیت می باشند . در تحت شرایط یکسان از نظر رطوبت ، حرارت ، میزان تجزیه و نوع گیاهان اولیه ،زغال سنگی که تولید می شود قاعدتا بایستی از ترکیب وخواص یکسانی برخوردار باشد ، اما غالبا در مراحل اولیه و به هنگام انباشت و شکل گیری گیاهان یا درمراحل بعدی که به مرور زمان تحت تاثیر حرارت وفشار قرار می گیرند عوامل دیگری مانند گسل ، درزه و شکاف ، سنگ های در بر گیرنده که معمولا همراه زغال سنگ هستند موجب می شوند که زغال از بخشها ی مختلف یک لایه ازنظر بعضی از خواص عمدتا مقدار سولفور با یکدیگر متفاوت باشند. حتی آن قسمت از زغال سنگ که بیرون زدگی آن درسطح قابل رویت است به دلیل هوا زدگی دارای کیفیت متفاوت از آن بخشی است که در درون زمین قرار گرفته است.

تاریخچه استفاده از زغال سنگ

شواهد کافی در مورد این که زغال سنگ اولین بار در چه زمانی و در چه جایی مورد استفاده بشر قرار گرفت وجود ندارد اما به نظر می رسد چین از مدت ها قبل از اروپا و آمریکا از زغال سنگ در تجارت های خود استفاده می کرده است.

گفته شده احتمالا در اوایل دهه 1100 قبل از میلاد، زغال سنگ معدن فوشون در شمال شرقی چین برای ذوب مس به کار می رفته است، گرچه مستندات کافی در این مورد وجود ندارد.

واژه لاتین Coal  از واژه انگلیسی قدیمی col گرفته شده است که به معنی گوزن درخشان می باشد.